Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna.

Okres realizacji: 2017-2023

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe: polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych, zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń, ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmował wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000.

Katalog wykonanych prac:

• dostosowanie składu gatunkowego do potrzeb gatunku lub siedliska,
• zabiegi czynnej ochrony siedlisk (w tym np. ekstensywne użytkowanie kośne lub kośno-pastwiskowe łąk, budowa zastawek, przegród, blokowanie rowów melioracyjnych w celu utrzymania określonego uwilgotnienia),
• zabiegi czynnej ochrony gatunków (w tym: wieszanie budek lęgowych, budowa platform lęgowych, zabezpieczanie miejsc rozrodu, lęgowisk, zimowisk, sadzenie roślin żywicielskich dla motyli i in.),
• zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych (np. czeremchy amerykańskiej, rdestowców),
• monitorowanie występowania gatunków chronionych,
• kanalizacja ruchu turystycznego (np. tworzenie i wyposażenie ścieżek edukacyjnych, tras nordic walking),
• ograniczenie drapieżnictwa (duże zagrożenie dla chronionych gatunków ptaków stanowią drapieżniki, których presję ograniczano w różny sposób, np. przez odstrzał, odłów i wywiezienie w dalsze rejony, zastosowanie odstraszających preparatów).

Liczba obszarów Natura 2000, na których były prowadzone działania: 117

Liczba RDLP realizujących projekt: 16

Liczba nadleśnictw realizujących projekt: 114

Efekty projektu

Najistotniejszym rezultatem projektu była powierzchnia siedlisk, których stan ochrony został poprawiony bądź wzmocniony poprzez przeprowadzone działania ochrony czynnej.

• powierzchnia siedlisk wspieranych w zakresie uzyskania lepszego statusu ochrony (CI): 14 893 ha
• liczba typów siedlisk objętych działaniami ochronnymi: 30 szt.
• liczba gatunków objętych działaniami ochronnymi: 32 szt.

Wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 30 305 005,14 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 23 379 179,85 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 19 872 302,87 zł

Nadleśnictwo Międzychód jest jednym z nadleśnictw, które wzięło udział w projekcie. Zadania ochronne, które zostały realizowane na naszym terenie:

• 1. Usunięcie nalotów drzew i krzewów w celu utrzymania otwartego charakteru 3 zbiorników wodnych i doświetlenia siedliska kumaka nizinnego. Działanie zrealizowano na terenie obszaru Natura 2000 Rynna Jezior Obrzańskich PLH080002, zgodnie z planem zadań ochronnych ustanowionym dla tego obszaru przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu. Prace związane z wycinką nalotów drzew i krzewów wykonano w 2018 i 2023 r.

Fot.1. Pas przy zbiorniku (Nadl.Międzychód, L.Lubikowo) przed usunięciem nalotów drzew i krzewów; 2018 r.

Fot.2. Pas przy zbiorniku (Nadl.Międzychód, L.Lubikowo) po usunięciu nalotów drzew i krzewów; 2018 r.

Fot.3. Pas przy zbiorniku (Nadl.Międzychód, L.Lubikowo) przed usunięciem nalotów drzew i krzewów; 2023 r.

Fot.4. Pas przy zbiorniku (Nadl.Międzychód, L.Lubikowo) po usunięciu nalotów drzew i krzewów; 2023 r.

•  2. Usunięcie powstającej w trakcie wykonywania zabiegów gospodarczych biomasy w formie                        obumarłych konarów, gałęzi, czubów i pozostałości potrzebieżowych poza płat siedliska przyrodniczego 91T0 - sosnowy bór chrobotkowy. Działanie zrealizowano na terenie obszaru Natura 2000 Bory Chrobotkowe Puszczy Noteckiej PLH080032, zgodnie z planem zadań ochronnych ustanowionym dla tego obszaru przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim. Zabiegi prowadzono na pow. 21,82 ha w latach: 2018 i 2022.

Fot.5. Drzewostan (Nadl. Międzychód, L. Nadziejewki) z pozostałościami po zabiegu trzebieży

Fot.6. Drzewostan (Nadl. Międzychód, L. Nadziejewki) po uprzątnięciu pozostałości potrzebieżowych

Fot.7. Drzewostan (Nadl. Międzychód, L. Leszczyny) z pozostałościami po zabiegu trzebieży

Fot.8. Drzewostan (Nadl. Międzychód, L. Leszczyny) po uprzątnięciu pozostałości potrzebieżowych

Całkowity koszt zrealizowanych zadań w Nadleśnictwie Międzychód: 36 664,49 zł brutto

Koszt kwalifikowalny zrealizowanych zadań: 33 948,60 zł netto

Uzyskane dofinansowanie: 28 856,31 zł