Przy tak niekorzystnych warunkach pogodowych osłabiających drzewostany, dochodzi następnie do licznego pojawu szkodliwych owadów (tzw. szkodników wtórnych). Najgroźniejszymi  owadami atakującymi osłabione drzewa i powodującymi  w konsekwencji ich zamieranie są m.in. przypłaszczek granatek, kornik ostrozębny (żerujące na sośnie) oraz kornik drukarz (szkodnik świerka). Gatunki te w suchych i ciepłych latach mają tendencję do masowego rozmnażania się i w krótkim czasie mogą doprowadzić do całkowitego zamierania dużych powierzchni lasu.

Drzewostan sosnowy uszkodzony przez kornika ostrozębnego

żerowisko kornika ostrozębnego

Dlatego bardzo ważnym zadaniem leśników jest prowadzenie ciągłej obserwacji drzewostanów pod kątem występowania objawów porażenia. Niepokojącymi objawami, świadczącymi o zasiedleniu przez szkodniki wtórne są: znaczne przerzedzenie koron drzew, szarzejące i rudziejące igliwie, wycieki żywicy, spękania kory, odpadająca kora, aktywność dzięciołów, ślady żerowania owadów (chodniki).

Drzewostan świerkowy uszkodzony przez kornika drukarza

żerowisko kornika drukarza

We wrześniu br. służby terenowe dokonały przeglądu drzewostanów pod kątem występowania posuszu. W efekcie przeprowadzonego monitoringu na terenie Nadleśnictwa Międzychód zinwentaryzowano 4,2 tys. m³ posuszu, w tym: sosnowego – 3,6 tys. m³. Mimo niewielkiego udziału świerka w składzie gatunkowym międzychodzkich lasów, znaczna jego większość bardzo cierpi z powodu ataku kornika drukarza. Szacuje się na dzisiaj ok. 220 m³ posuszu świerkowego. Problem suszy dotyka również drzewostany dębowe (ok. 240 m³ posuszu) i bukowe (ok. 150 m³).

Obserwuje się, że najmniej odporna na długotrwałą suszę  jest sosna rosnąca na żyźniejszych siedliskach. Problem dotyczy głównie części nadleśnictwa położonej na południe od rzeki Warty.  Zdecydowanie mniejsze szkody zanotowano wśród drzewostanów sosnowych z terenu Puszczy Noteckiej. Ten rosnący na ubogich siedliskach wydm śródlądowych ekotyp sosny znacznie lepiej znosi niekorzystne warunki pogodowe związane z brakiem wody z opadów atmosferycznych.

Ważnym zadaniem dla leśników jest ciągłe usuwanie złomów, wywrotów oraz drzew silnie osłabionych. Dbałość o stan sanitarny lasu to najskuteczniejsza metoda zapobiegania występowaniu szkodników wtórnych. Na bieżąco wyszukuje się drzewa zasiedlone przez te owady, w odpowiednim terminie je się usuwa i wywozi z lasu. Ponadto pozostałości w postaci wierzchołków, gałęzi i opadłej kory należy spalić lub rozdrobnić by uniemożliwić wylot chrząszczy. W Nadleśnictwie Międzychód w 2020 r. do tej pory usunięto blisko 6,7 tys. m³ posuszu, w tym najwięcej sosnowego (5,2 tys. m³).